Wat als het inloopcentrum je thuis is?

De voorbije weken waren zeer intens. Zowel voor onze bezoekers als voor ons. Eigenlijk is de Meander nooit helemaal gestopt met draaien. Onze open ontmoeting en de groepsactiviteiten hebben we uiteraard moeten annuleren, maar ons praktisch aanbod zijn we doorheen heel de periode op afspraak blijven aanbieden.

Er is quasi elke weekdag een collega aanwezig geweest voor mensen die wilden wassen, douchen, koken, de computer gebruiken,… Vaste bezoekers, maar ook heel wat nieuwe gezichten. Mensen die in normale omstandigheden beroep doen op een wassalon, mensen die anders in hun eigen netwerk langsgaan voor een douche, mensen die dakloos zijn en via de dagopvang de weg naar de Meander vonden.

Vanop afstand nabij

Het was (en is) heel erg zoeken naar manieren om contact te houden, om vanop afstand nabij te blijven. We hebben mensen proactief opgebeld. Soms 1 x per week, soms bijna elke dag omdat het zo nodig was. En hoe goed of hoe lang je mensen al mag kennen, over telefoon mis je zoveel. Je ziet de andere niet reageren, je voelt elkaar niet aan als anders… Er is letterlijk en figuurlijk meer afstand. Af en toe eens gaan zwaaien aan de deur of naar buiten voor een korte wandeling, dat hielp. Maar de richtlijnen creëerden wel wat terughoudendheid, zowel bij bezoekers als bij ons.

Er was een opmerkelijk verschil in hoe mensen deze periode beleefd hebben. Een heel deel is meer dan ooit in dat sociaal isolement en/of die kwetsbare positie terecht gekomen. Voor zowat iedereen betekende die lockdown een verlies aan vrije tijd, cultuur, sociaal netwerk… vrijheid. Maar dat ‘kot’, die ‘thuis’ was – ondanks ons occasioneel gevloek – wel een veilige constante…

Hoewel we allemaal de stijgende prijzen in de supermarkt gevoeld hebben, kozen we op ’t einde van de dag wel zelf wat er op het menu zou staan of welke serie we zouden starten op Netflix. En dat die veilige constante, die ‘keuzevrijheid’ een luxe is, is meer dan ooit zichtbaar geworden.

Keuzevrijheid is menswaardigheid

Want wat als ‘dat kot’ eigenlijk geen thuis is, maar een ruimte van 24m² waar al je spullen staan en je geen terras hebt? Of wat als er helemaal geen kot is om naartoe te gaan? Wat als die thuis eigenlijk elders ligt, bijvoorbeeld in een buurt- of inloopcentrum? Wat als vrije tijd, cultuur en een sociaal netwerk in normale omstandigheden ook ver zoek zijn en keuzevrijheid net zit in waar je je koffietje gaat drinken en aan welke sociaal restauranttafel je aanschuift? Om dan nu over diezelfde onpersoonlijke telefoon ook nog eens te moeten zeggen dat je het financieel niet redt en dankbaar gebruik wilt maken van noodpakketten en gratis afhaalmaaltijden.

Een aantal mensen zijn helaas echt een stukje menswaardigheid verloren, zichzelf verloren met momenten…

Daarnaast hebben ook heel wat mensen rust gevonden in het ‘verplicht onthaasten’, in een prikkelarme samenleving die niet constant reclame maakt voor barbecues met vrienden en zomerfestivals. De confrontatie met ‘het niet hebben’ die minder groot was. Of de veiligheid van huisbazen die geen uithuiszettingen mochten doen, deurwaarders die niet mochten ophalen… rust… even dan toch. En het dankbaar zijn voor de kleine dagelijkse dingen. Een les voor velen, een realiteit voor vele anderen.

Een dankbare ervaring voor ons als team was de inzet over de CAW-werkingen heen. Het ervaren van andere plekken, andere manieren van werken met mensen. Niet altijd makkelijk, maar over ’t muurtje kijken kan zeer verrijkend zijn.

Mensen terug een plek geven

De digitale kloof heeft zich ook meer dan ooit laten zien. Iedereen is massaal aan het zoomen, skypen en whatsappen geslagen. Maar die kanalen zijn lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Noch in materiaal, noch in kennis/vaardigheden. En wat met die mensen die geen telefoon of geen vaste woonplaats hebben… Die ben je helaas even ‘kwijt’. Tot je ze op weg naar huis tegenkomt in het straatbeeld, gelukkig maar.

En nu… mogelijks nog de moeilijkste fase. Heropstarten in fases betekent onvermijdelijk drempels inbouwen. Werken op afspraak betekent dat je van mensen verwacht dat ze vooruit plannen. Niets is zo moeilijk als je hoofd vol zit.

Op dit moment bieden wij 3x per week kleinschalige groepsactiviteitjes aan waar mensen zich op mogen inschrijven. Dit voor telkens max. 9 mensen. En hoewel de grote toestroom voorlopig uitblijft, is het zoeken naar een zo correct mogelijke manier om die puzzel te maken. De ‘strakke richtlijnen’ staan enorm in contrast met de laagdrempelige setting die we anders willen zijn. En dus is het ook zoeken naar voldoende flexibiliteit.

We merken dat mensen zich niet altijd helemaal weten te verhouden t.o.v. anderen, t.o.v. de maatregelen. En dat creëert vaak stress, maar gelukkig ook interessante gesprekken. We krijgen zelf ook heel veel zorg terug van bezoekers en voelen veel onderlinge solidariteit. Dat is de kracht van plekken als deze hé.

Zoeken naar richtlijnen, uittesten, vaststellen of iets al dan niet werk, iedereen aan boord houden.. een intensief proces… maar wat zijn wij blij dat we mensen hun plek kunnen teruggeven!

— Silke, hulpverlener Inloopcentrum De Meander

Blijf op de hoogte

In CAW Oost-Brabant werken we elke dag aan een samenleving waarin iedereen zijn plek kan en mag vinden. We willen u daar graag over vertellen en bij betrekken.